عناصر سنگ تراورتن

سنگ تراورتن تا چند سال پيش يكي از كم مصرف ترين سنگ‌ها بوده چرا كه خلل و فرج و تخلخل آن عيب محسوب مي‌شود ولي مدتي است كه معماران و طراحان در كل دنيا توجه خاصي به آن كرده‌اند طوري كه اين سنگ در حال حاضر پر مصرف ‌ترين سنگ در بين پنج گروه اصلي سنگ ساختماني است.

سنگ تراورتن با داشتن طيف وسيعي از رنگ‌ها از روشن تا تيره و رنگ‌هاي متنوع و بسيار گرم و شاد و انواع و اقسام نقش‌ها داراي خاصيتي بي نظير در بين سنگ‌هاست از جمله خواص بي نظير اين سنگ مي توان به لايه لايه بودن آشاره كرد اين سنگ به جهت لايه لايه بودن در دو جهت قابل برش است.

چنانچه سنگ تراورتن موازي اين صفحه‌ها بريده شود تصوير اين لايه‌ها به صورت امواج ابر و بادي بر روي سنگ مي‌افتد كه در اصطلاح به آن بي موج يا بي راه يا Cross- cut مي‌گويند.

چنانچه صفحه برش عمود بر اين صفحات حركت كند به آن موجدار يا به راه يا vein –cut مي‌گويند در اين حالت تصوير صفحه‌هاي تشكيل دهنده بر صفحه برش خورده تصوير خطوطي موازي است.

سنگ تراورتن در حالت بي موج محكم‌ تر و محل بين صفحه‌ها در سنگ موجدار كه همان خطوط روي سنگ است محل ضعف سنگ تراورتن است و ديده شده كه تراورتن معمولا از همين خطوط مي‌شكند.

براي تصور بهتر مي‌توانيم يك تنه درخت چند ساله را مثال بزنيم كه هر سال كه از عمرش گذشته لايه‌اي روي لايه قبلي شكل گرفته است.

چنانچه شما برش را عمود بر طول تنه درخت بزندي تصويرش در مقطع آن يكي سري دواير متحد المركز خواهد بود كه به آن‌ها cross-cut مي‌گوييم ولي چنانچه برش در طول تنه درخت باشد تصوير رگه‌ها بر روي مقطع برش تصوير خطوط موازي مي‌شود كه به اين حالت vein –cut مي‌گوييم اسيب پذيري چوب از محل همين لايه‌ها است كه تبديل به خطوط موازي شده است.

به هر صورت در يك كلام مي‌توان گفت:

تراورتن مي‌تواند با همين خاصيت خود را از ديگر سنگ‌ها منفك نمايد خاصيت و حسن ديگر تراورتن استعداد خاص اين سنگ در پذيرش انواع فرآوري‌هاي بر روي سطح خود است شايد سنگ‌هاي ديگر هم در بعضي خواص با تراورتن مشترك باشند ولي قطعا تراورتن در اين خصوصيت بي همانند است.

مثلاً مي‌تواند به صورت مات يا براق يا تيشه‌اي يا چكشي يا سند بلاست يا چرمي و بدون فراوري يا آنتيك و يا ابزار و پروفيل كار شود همچنين سطح آن مي‌تواند با روش‌هاي مختلفي پر شود كه هر كدام خواص خود را دارد مثلا مي‌تواند با بتونه، رزين اپوكسي و سيمان پر شود كه هر كدام از اين‌ها به رنگ‌هاي متنوعي در مي‌ آيند و بعضي از آن‌ها مي توانند بي رنگ و يا مثل شيشه باشند.

اين سنگ به علت داشتن خلل و فرج و دوغاب سيمان و يا ملات پشت خود را به خوبي جذب مي‌كند و اين ويزگي باعث مي‌شود تا تراورتن ساليان متمادي در برابر انقباض و انبساط و سرما و گرما و دوام بياورد.

همچنين تخلخل به تراورتن كمك مي‌كند تا در زماني كه آب در آن نفوذ كند سنگ نشكند چرا كه اين افزايش حجم را در حالت الاستيسيته خود تحمل مي‌كند و فضاهاي خالي آن در موقع افزايش حجم كمك مي‌كند تا برخلاف سنگ‌هاي ديگر مثل مرمريت دچار هوازدگي درمواقع يخ زدگي نشود.

با اين توضيح يكي از بهترين انتخاب‌هاي براي فضاهاي خارجي چه نما و چه محوطه و حتي مصنوعات سنگي و تراورتن است البته با در نظر گرفتن مسائل فني ان.

تراورتن به علت نرمي و يكپارچگي خاصي كه دارد بهترين گزينه براي كارهاي ابزاري است چون به خوبي در دست كسي مي‌‌خواهد او را به شكلي درآورد مطيع و ارام است لذا امروزه اكثر مصنوعات سنگي از ميز و نيمكت گرفته تا مجسمه‌هاي سنگي تراورتن است.

براي كف فضاهاي خارجي نيز تراورتن يكي از بهترين انتخاب‌هاست چرا كه سطح آن مي‌تواند زير شود تا از سر خوردن جلوگيري نمايد در ضمن مقاومت لازم را براي فضاهايي كه نياز به مقاومت سايشي و خمشي بالا دارند تامين مي‌نمايد چنانچه ار تراورتن‌هاي دو سانتي يا چهار سانتي و يا با ضخامت‌هاي بالاتر استفاده نماييم اين سنگ تحمل بار خوبي دارد.

امروزه استفاده از اين سنگ در فضاهاي خارجي هم بسيار رايج و به جاست و اين سنگ به صورت رنگ‌ هاي متنوع و خاصيت تيشه خوري در سطح مي‌تواند كمك حال طراحان در فضاهاي باز باشد همين طور تراورتن مي تواند به صورت كيوبيك هم استفاده شود و همانند آن‌چه در بخش گرانيت ذكر شد.

استفاده از تراورتن به عنوان جدول هم كاملا فني و مقرون به صرفه و راهگشاست به خصوص در بخش‌هايي مثل جنوب ايران كه كمتر در در معرض آب‌هاي كثيف قرار دارد.

يكي از مستعد ترين سنگ‌ها درزمينه تعمير و نگهداري سنگ و سنگ تراورتن است چنانچه اين سنگ در نما كثيف شده باشد مي‌توان آن را با انواع روغن‌ها براق كرد و حتي مي‌توان آن را شتسشو داد يا سند بلاست كرد و يا حتي نقش‌هايي در محل به آن اضافه نمود.

تراورتن در فضاي داخلي

هر چه مي‌گذرد بر ميزان استفاده از تراورتن در فضاهاي داخلي افزوده مي‌شود رنگ‌هاي گرم و متنوع و طيف رنگي بسيار زياد و انواع فراوري طيف قيمتي بسيار متنوع و انواع كارهاي ابزارهاي جديد و ماشيني و كه روي ان سنگ انجام مي‌شود را مي‌توان از عوامل اصلي اقبال عمومي به استفاده از تراورتن در فضاهاي داخلي دانست.

شايد اگر كمي در زمان به عقب برگرديم به ياد بياوريم كه زماني بود كه چنانچه شما تراورتن را براي فضاهاي داخلي مانند راه پله پيشنهاد مي‌داديد با امتناع كارفرمايان مواجه مي‌شديد چرا كه سوراخ‌هاي تراورتن را براي آن فضاها متناسب نمي‌ديدند ولي در حال حاضر همين تخلخل و داشتن سوراخ هم براي بعضي از سنگ‌ها به صورت حسن درامده چرا كه مد به سمت طبيعي جلوه دادن محيط‌ هاي داخلي پيش مي‌رود.

سنگ تراورتن در خاصيتي با سنگ مرمر مشترك است امروزه استفاده از طرح‌هاي بوك مچ در كف لابي و بدنه و قسمت‌هاي مهم ساختمان توسط مرمر و تراورتن بسيار رايج است صد البته زيبا و چشم نواز.

نقش‌هاي روي سنگ‌هاي تراورتن چنانچه موقع برش به صورت سر هم حفظ شود و بعد از ساب و فراوري در جهت مشخص كنار هم قرار گيرد مي‌تواند طرح‌هاي بسيار زيبا و متنوعي را كه هر كدام همانند يك نقاشي بسيار هنرمندانه است به نمايش بگذارد.

بوك مچ مي‌تواند دوتايي چهارتايي و يا بيشتر باشد و وهمين طور مي‌تواند توالي دو يا چند سنگ و در مجموع يك طرح واحد باشد امروزه استفاده از اين خاصيت تراورتن و مرمر روز به روز در حال افزايش است و بعضا سنگ‌هايي هستند كه به تنهايي زيبا نيستند و چه بسا نامنظم و شلوغ ديده شوند ولي با اين روش مي‌توانند به بهترين تابلوي سنگي تبديل شوند.

از لحاظ معماري تراورتن و نقش‌هايش همخواني بسيار نزديكي با مواد موجود در طبيعت اطراف خود دارد گل و سبزه خاك و آجر رنگ و فلز و از عناصري است كه مي‌تواند به خوبي توسط طراحان ساختماني در كنار تراورتن به كار گرفته شود.

امروزه استفاده از كارهاي ابزاري دستي و ماشيني روي سنگ تراورتن در حال توسعه است و از آن استفاده بسيار زيادي مي‌شود يك نمونه از اين كارهاي ماشيني طرح‌هايي است كه محصول مشاين پروفيل است و واقعا تنوع بسيار زيادي دارد و مي‌تواند پاسخگوي هر سليقه‌ اي باشد.